از اطلاعات و داده های محيط خارج سازمان استفاده می شود. ممکن است اين اطلاعات و عوامل خارج از کنترل سازمان باشند ولی بايد در تصميم‌گيری به آنها توجه گردد.
هدف از تحليل محيط خارج اين است‌كه از فرصت‌هايی كه مي‌توان از آنها بهره‌برداری كرد و از تهديداتی كه می توان از آنها احتراز نمود، يک فهرست نهايی تهيه كرد.
در يك تقسيم‌بندی اوليه نيروهای خارجی به ۵ گروه تقسيم می گردند:
۱. نيروهای سياسی، قانونی و دولتی
۲. نيروهای اقتصادی
۳. نيروهای اجتماعی، فرهنگی، بوم شناسی و محيطی
۴. نيروهای فناوری
۵. نيروهای رقابتی
تجزيه و تحليل فرصت ها و تهديدات محيطي:
– فرصت ها: موقعيت های مناسب و مساعد برای رسيدن به اهداف و يا پيشرفت
– تهديدات: موقعيت های نامساعد و مشگل زا برای رسيدن به اهداف سازمان
از نظر نگرشی، فرصتها و تهديدات مطلق نمی باشند. به عنوان مثال وجود رقيب قدرتمند در صنعت می تواند فرصت و يا تهديد محسوب گردد و به‌طوركلی به نگاه استراتژيست‌ها بستگی دارد كه يک موقعيت را تهديد تصور كنند و يا فرصت. استراتژيست‌ها معمولا به محض مواجهه با عوامل نامساعد آنرا تهديد فرض نمی كنند و به محض رسيدن به موقعيت هاي مناسب از خود بی خود نمی گردند.
«هيچ عامل محيطی به‌طور مطلق فرصت و يا تهديد طلقی نمي‌گردد و می توان از عاملی كه به ظاهر فرصت است، تهديد ساخت و همچنين از عاملی كه به ظاهر تهديد است فرصت ساخت و اين به نگاه استراتژيست بستگی دارد.»
اگر چه ما در برنامهريزی استراتژيک مجبوريم از تعريف های ابزاری و كتابی استفاده نماييم اما در زندگی فردی و سازمانی بايستی از تعريف نگرشی استفاده كنيم و از تهديدات موجود، فرصت بسازيم.
تحليل محیط کلان خارجی “PESTE or PESTEL“
اين الگو كه در ابتدا به PEST معروف بود، برمبناي تحليل عوامل سياسی، اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژيک استوار گشته و چهارچوبی از عوامل کلان محيطی را که در ارزيابی محيطی به کار ميروند به تصوير می کشد و در حوزه ی تحقيقات بازار چشم اندازی مشخص از عوامل کلان محيطی که يک شرکت بايد مد نظر قراردهد، ارائه می نمايد. اين تحليل ابزاری سودمند برای شناخت در زمينه رشد يا افول بازار ، موقعيت کسب و کار، ظرفيت ها و مديريت عمليات می باشد.
با در نظر گرفتن موضوع تحليل، ابزار PEST كه به PESTEL تبديل گرديده، ميتواند برای تحليل بخش های تجاری، صنايع، بازارهای خاص يا کل اقتصاد به کار رود.
اين تحليل محرک هايی که بيشترين اهميت را در گذشته داشته اند، شناسايی نموده مشخص می نمايد كه تا چه اندازهای ممکن است تغيير نمايند و چگونه بر سازمان يا کل صنعت اثرگذارخواهند گذاشت. تحليل PEST محيط پيرامونی کسب و کار را مورد بررسی قرار می دهد و يک ابزار استراتژيک مناسب برای شناخت “تصوير بزرگ” از محيطی که کسب و کار مذکور در آن انجام می شود.
اين ابزار می تواند در راستاي بهره برداری از فرصت ها و حداقل نمودن تهديدهايی که بنگاه اقتصادی با آنها مواجه می شود مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
با يک تحيل PEST، بنگاه اقتصادی ميتواند افق طولانی تري از زمان را مشاهده نمايد و توانايي شفافسازی فرصتها و تهديدهاي پيشروی خود را داشته باشد. با جستجوی محيط پيرامونی براي ديدن نيروهای تاثيرگذاری بالقوه به صورت هاله ای در افق، بنگاه اقتصادی می تواند فرايند برنامه ريزی استراتژيک را ورای زمان جاری و در ظرف افق آينده تدوين نمايد.
سياسی و قانونی (Legal , Political) مسائل سياسی محلی، ملی و بين المللی چگونه و از چه طريقی روی سازمان اثر خواهند گذاشت؟
– قانون گذاری در آينده
– قانون گذاری در عرصه خارجي و بين المللی
– هيات‌ها و فرايندهای قانون‌گذاری
– سياست‌های دولت
اقتصادی (Economical) مسائل اصلی اقتصادی ملی و بين المللی که می توانند روی سازمان اثرگذار باشند، کدامند؟
– وضعيت اقتصاد داخلی
– روندهای اقتصاد داخلی
– اقتصادها و روندهای خارجی
– موضوعات عمومی وضع ماليات
– موضوعات تجاری و مالی بين‌المللی
• اجتماعی (Social) روندهای اجتماعی که روی چگونگی فعاليت سازمان اثرگذار هستند، کدامند و در برنامهريزی برای آينده چه معنی خواهند داشت؟
– روندهای شيوه‌ی زندگی
– مشخصات جمعيت شناختی
– قضاوت‌های رسانه
– عوامل قومی و مذهبی
• فن آوری (Technological) تغيير در فن آوری به سرعت روی مزيت رقابتی تأثير می گذارد.
– توسعه تکنولوژی های رقيب
– تامين مالی تحقيق و پژوهش
– تکنولوژی های مشارکتی / وابسته
– جايگزينی تکنولوژی / راه‌حل‌ها
محيط زيست (Environmental) مسائل و موارد مربوط به محيط چگونه در کسب و کار و آينده ما اثرگذار هستند؟
– موضوعات اکولوژيکی و زيست محيطی
خدمات کلینیک مشاوران مدیریت ایران (IranBSC):
- تسهیل‌گری در پیاده سازی و جاری سازی برنامه‌ریزی استراتژیک و سیستم ارزیابی عملکرد با استفاده از ابزار کارت امتیازی متوازن (BSC-Balanced Score Card) در قالب سنتی و اجرای کارت امتیازی متوازن با شش وجه برای اولین بار در ایران
- آموزش برنامه‌ریزی استراتژیک از تئوری تا عمل
- آموزش استفاده از ابزار کارت امتیازی متوازنو روش تهیه نقشه استراتژی با شش وجه در بخش ارزیابی سند راهبردی
- تسهیل‌گری و مشاوره در تعیین شاخص های کلیدی عملکردی با معرفی سه دست شاخص (PI،KRI،KPI) و تهیه سند شناسنامه شاخص سند راهبردی
- آموزش روش تعیین شاخص های کلیدی عملکردی د حوزه‌های فردی و سازمانی
